బ్లాగు.. బ్లాగు

ఇంటర్నెట్టూ, ఇ-మెయిలూ ఎంత ప్రజాదరణ పొందాయో ప్రత్యేకంగా చెప్పనక్కర్లేదు. వెబ్ చాటింగూ, మెసేజింగూ పాతబడిపోయాయి. ఐతే మనలోని భావాలను ఎప్పటికప్పుడు వ్యక్తీకరించడానికి, ఏరోజు కారోజు డైరీ రాస్తుంటాం. అదే పదిమందికీ ఆ భావాలు తెలియాలీ, వారి అభిప్రాయాలు తెలుసుకోవాలి అనుకున్నపుడు ఇంటర్నెట్‌లో అవన్నీ వెలిబుచ్చేందుకు వీలుగా ఏర్పడిన సౌకర్యమే ‘బ్లాగ్’. బ్లాగ్ (ఱజ్జది) అనేది వెబ్‌లాగ్ (జీఉఱ జ్జది) అనే పదం నుంచి పుట్టింది. స్థూలంగా ఇదొక వెబ్ పేజీ. సులభంగా నిర్వహించుకోవచ్చు. నేటి యువతలో ఎక్కువ భాగం తాము విన్నదీ కన్నదీ- ఉన్నదీ లేనిదీ- అన్నీ కలబోసి పెట్టిన బ్లాగ్‌లు కొల్లలుగా కనిపిస్తున్నాయి.
బ్లాగ్‌లో ఉంచే ప్రతి అంశాన్నీ‘టపా’ లేదా పోస్టు అంటారు. ఇవి సంవత్సరాల వారీ నెలలవారీ తేదీ వారీ- మనం ఉంచే క్రమంలోనే అమర్చి ఉంటాయి. చివరగా రాసింది (లేటెస్టుదన్నమాట) ముందు కనిపించేలా అమర్చి ఉంటాయి.
వ్యక్తిగత సమాచారాలనించీ రాజకీయ సిన్మా సమాచారాల దాకా, పెద్ద పెద్ద సంస్థలనుంచీ అడపాదడపా రాసే వారిదాకా, కలం తిరిగిన రచయితలనించీ కన్నుతెరిచి అపుడే మాటాడే వారిదాకా- ఇలా ఎందరివో ఎన్నో బ్లాగ్‌లు మనకు దర్శనమిస్తాయి. ఈ బ్లాగ్‌లలో చదివేవారి అభిప్రాయాలకీ విలువ ఎక్కువ. వారి సముదాయంతో ఒక రీడర్ గ్రూప్ ఏర్పడుతుంది. అపుడపుడూ చదివే పాఠకులూ ఉంటారు. అది వేరే సంగతి.
బ్లాగ్స్, వాటి వెబ్ సైట్స్- అన్నీ కలిపి ‘బ్లాగోస్పియర్’ అవుతుంది. అంటే బ్లాగ్ వాతావరణం అన్నమాట. ఇదొక భ్రాంతి చర్చా వేదిక. టీవీ, రేడియోలకన్నావేగంగా చేరుతుంది.
బ్లాగ్‌లవల్ల ఉపయోగాలు పలు రకాలు. కొందరు యదార్థవాదులుగా ఆన్‌లైన్ డైరీని నిర్వహిస్తూ ఉంటే, మరికొందరు సొంత ప్రచారానికే పెద్దపీట వేస్తూంటారు. ప్రపంచంలో ఎవరైనా, ఎక్కడినించైనా వీటిని నిర్వహించుకోవచ్చు. ఈ బ్లాగ్‌లో కేవలం అనుభవాలూ, జ్ఞాపకాలూ మాత్రమే కాదు ఛాయా చిత్రాలూ, వీడియోలు కూడా ఉంచుకోవచ్చు. వీటినే ‘్ఫటోబ్లాగ్స్’ అంటారు. అదే రీతిలో ఆడియో క్లిప్‌లను ‘ఆడియోబ్లాగ్’ రూపొందించి ఉంచుకోవచ్చు. ఈమధ్య యూత్‌లో బాగా పాపులరయ్యింది ‘మోబ్లాగింగ్’. అంటే మొబైల్ ఫోన్‌ల ద్వారా బ్లాగ్‌లను నిర్వహించడం అన్నమాట.
అన్నట్టు, ఈ బ్లాగుల్లో బుల్లెట్స్‌తో అమర్చిన పాయింట్ బై పాయింట్ ఐటెమ్స్‌తో కూడిన హైపర్ లింక్‌లూ, పాఠకుల వ్యాఖ్యలూ, రేటింగ్స్‌తో కూడిన వ్యాసాలదాకా ఎన్నో ఉంటాయి. ప్రతి బ్లాగుకీ లింక్‌లు చాలా ముఖ్యం. అందువల్ల పాత టపా (ముందే చెప్పినట్టు) ఒక క్రమ పద్ధతిలో అమర్చి వాటికి ఒక స్థిరమైన లింక్ కేటాయించే ఏర్పాటూ ఉంది. దీనే్న ‘పెర్మాలింక్’ అంటారు. ఇదేమాదిరి తాజా వ్యాసాలూ, వార్తలూ, విశేషాలూ-వాటి లింక్స్‌ని చేరవేసేందుకు గడడ, ఆ్యౄ, తిజ అనే పద్ధతుల్లో అందించే సౌకర్యాలూ ఉన్నాయి. వీటిని ఎలాంటి ‘్ఫడ్’ రీడర్స్‌తోనైనా చదివేయవచ్చు. క్లుప్తంగా చెప్పాలీ అంటే, వ్యక్తిగత అనుభవాలు, ఆలోచనలూ, ఫ్రెండ్‌షిప్, విషయాత్మకం, వార్తలు, సమూహాలు, రాజకీయ, న్యాయ, వ్యవసాయ, సినిమా, కళ, మత, సలహా, వ్యాపార సంస్థలు, ఆడియో, వీడియో, ఫొటో, డైరెక్టరీ- ఇలా పలు రకాలుగా ‘బ్లాగ్’లు దర్శనమిస్తున్నాయి. బ్లాగ్స్ అనేవి ఎలక్ట్రానిక్ సమాజాన్ని ఏర్పాటుచేశాయి.
నిజానికి ఇంటర్నెట్ రాకముందే ఎలక్ట్రానిక్ సంభాషణలూ, వైర్ యుద్ధాలూ జరిగేవి. హమ్ రేడియో ఎలక్ట్రానిక్ సమాజానికి చక్కని ఉదాహరణ. హమ్ రేడియో యూజర్లు పరిమిత సంఖ్యలో ఉండేవారు. దానికో రిజిస్ట్రేషనూ, పద్ధతీ అవీ ఉన్నాయి. హమ్ యూజర్లు గ్లాగ్ (సైబోర్గ్ లాగ్) అని వ్యక్తిగత డైరీలు రాసుకొనేవారు. ఇంటర్నెట్ వచ్చాక ఇమెయిల్ లిస్టింగ్, యూస్‌నెట్, బులెటిన్ బోర్డులు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. 1990ప్రాంతంలో జీళఇన లాటి సాఫ్ట్‌వేర్‌లు నిరంతరం కొనసాగే సంభాషణలను రికార్డు చేసుకొనే వీలునిచ్చాయి. కొందరు జర్నల్స్‌ను రూపొందించారు. 1994లో జస్టిస్ హాల్ అనే అతడు ‘బ్లాగ్’ వాడటం మొదలెట్టినా, 1997లోనే జాన్ బార్జర్ ‘వెబ్‌లాగ్’ అనే మాటను తొలిసారిగా ప్రయోగించాడు. 1999లో ‘జీళఇ య’ అనే ఫదాన్ని ‘జీళ ఇ్య’ అంటూ ఫీటర్ మెర్వోల్జ్ తన బ్లాగులో ఉంచాడు. దీంతో ‘వెబ్‌లాగ్’ అన్నపదం మరుగున పడి ‘బ్లాగ్’ అనే పదం స్థిరపడిపోయింది. 2003 నాటికి నిఘంటువుల్లో చోటుచేసుకొంది కూడా.

- డా. సాయ అయతిక ( From Andhrabhoomi )